Zondermeer – Recensie Het Parool – 12 mei 2014

Ongegeneerd feestvieren gaat Freek de Jonge goed af (****)

12-05-14   10:34 uur  – Bron: Het Parool

Freek de Jonge (midden) en band. © Claudia Otten

Ons oordeel: ★★★★☆
Show: Zondermeer
Gezien: 6/5
Waar: Singer,Laren
Te zien: 13/5, Carré

‘Zondermeer’, de nieuwe voorstelling van ‘oude man’ Freek de Jonge, is een lappendeken van oud en nieuw materiaal, waarvan de basis de cd ‘Zonde’ is. De voorstelling verpulvert vooroordelen over de cabaretier.

Hele generaties groeien op met het idee dat Freek de Jonge een oude man is die af en toe aanschuift bij ‘De wereld draait door’ en andere televisieprogramma’s. Zuur gezicht, vaak in de aanval, soms een beetje verward. Vroeger schenen veel mensen hem leuk te vinden, maar tegenwoordig zwaait hij alleen nog maar met zijn moraliserende vingertje. 

Rafelige geluid
Eigenlijk zouden ze gewoon eens een kaartje moeten kopen voor ‘Zondermeer’, de meest toegankelijke, eigentijdse voorstelling die hij de laatste vijf jaar maakte. Pretentieloos is misschien een te groot woord, maar Freek viert hier ongegeneerd feest. En bijna zeventig jaar of niet, dat gaat hem goed af.

Basis is de cd ‘Zonde’, die De Jonge met een uitstekende band ten gehore brengt: zonder uitzondering sterke nummers in frisse, moderne arrangementen. Zijn stem is natuurlijk niet zo gepolijst als in de popmuziek gebruikelijk is, maar zijn breekbare, rafelige geluid geeft de teksten vaak extra diepte. Zoals in het melancholieke, maar ook lichtvoetige ‘De eerste keer’,over zijn lange relatie met Hella: ‘De meeste jaren zijn geteld, de liefde is op de proef gesteld.’ Daarin laat hij zijn leeftijd bewust doorklinken, terwijl hij in het lied over verzetsstrijder Jan Koopmans juist veel kracht zet om de wanhoop en woede voelbaar te maken.

Doldrieste rit
Tussen de liedjes door brengt De Jonge een aantal parels van verhalen. Hij verplaatst zich in zijn kinderlijke, kerkelijke zelf, die met zijn vader (een predikant) naar de Avro-studio rijdt voor een Morgenwijding. Een doldrieste rit, zo vaardig en beeldend verteld dat je je op de achterbank waant. Ook veel sterker aanwezig dan in het verleden: zelfspot. Het onderuithalen van zijn eigen arrogante imago.

Op 7 april organiseerde het Amsterdams Kleinkunst Festival een hommage aan De Jonge. Hij refereert veelvuldig aan die avond en de collega’s die hem daar een liefdevolle veeg uit de pan gaven. Zo vergeleek Theo Maassen hem met Picasso en Shakespeare: ‘Die konden ook niet zingen.’ De manier waarop De Jonge ze van repliek dient, getuigt van respect, ja zelfs van genegenheid.

Vooroordelen
‘Zondermeer’ is een lappendeken van oud en nieuw materiaal. Hoewel de losse, haast nonchalante presentatie bijdraagt aan de lol, begint het gebrek aan een spanningsboog zich tegen het slot toch te wreken. De voorstelling kent minstens vier eindes. De Jonge doet een clownsact uit Circus Kribbe nog eens over, refereert aan zijn ongelukkige treffen met Rita Verdonk bij Pauw & Witteman en zingt ‘De steen’ van Neerlands Hoopcollega Bram Vermeulen. Ook ‘Leven na de dood’ komt – in licht gewijzigde vorm – voorbij. Allemaal leuk, maar achter elkaar is het een beetje veel van het goede. Maar wat je bijblijft, zijn de energie, de kwaliteit en de verscheidenheid. Nooit zomaar geloven wat je op televisie ziet. ‘Zondermeer’ verpulvert vooroordelen.

(Door: Mike Peek)