Herdenking oorlogsheld en onthulling monument Jan Koopmans

AMSTERDAM / SLIEDRECHT

Het is de week in maart 80 jaar geleden dat geboren Sliedrechter Jan Koopmans op 24 maart 1945 overleed aan de verwondingen die een “verdwaalde” kogel bij hem aanrichtte. Deze kogel was afgeschoten aan de overkant van zijn onderduikadres (Stadhouderskade), waar een executiepeloton van de Duitsers 30 mensen doodschoot vanwege hun verzetswerk. Dat gebeurde vlak bij de gevangenis aan de Weteringschans in Amsterdam. De kogel trof hem in zijn hoofd dwars door het raam van de erker waar hij voorstond. 

Op de geboortedag maandag 26 mei van Jan Koopmans onthult cabaretier Freek de Jonge in Sliedrecht een borstbeeld van Jan Koopmans”, maakt Ad den Besten bekend, die al jaren strijdt voor meer erkenning van Jan Koopmans. 

In zekere zin was Jan Koopmans het 31e slachtoffer dat bezweek aan de bezettingsterreur, nog geen twee maanden voor de bevrijding.

Pamflet
Den Besten: “De Jonge geeft in een hartverscheurend lied antwoord op de vraag wie Jan Koopmans is, namelijk: een echte held! Freek baseert dat op zijn moed om dwars tegen de vereiste Arierverklaring (waarin de Duitse bezetter de burgemeesters opdraagt bekend te maken wie wel en wie niet een Joodse ambtenaar was) een brochure te schrijven onder de titel “Bijna te laat!”. In een vlammend betoog roept hij de burgemeesters op dit niet te doen, omdat anders de Joden er uit gaan, maar ook eraan gaan! In een profetisch vergezicht schreef Jan Koopmans deze woorden op in november 1940 en zorgde ervoor dat zijn protest in één nacht bij alle burgemeesters van Nederland bezorgd werd. Het was niet alleen met het woord dat hij in verzet ging, maar ook met de daad door als dominee in de Jordaan (Noorderkerk) zijn vele Joodse stadgenoten te helpen met het bezorgen van een doopbewijs, waardoor zij aanvankelijk niet naar de Duitse kampen gezonden hoefden te worden. Maar ook zette hij zich in voor hen die leden aan armoede en honger.” Jan Koopmans werd gezocht door de Duitsers en moest onderduiken op verschillende plaatsen in de stad, tot hij op zijn laatste adres zijn dood vond.

Heldendom
Jaren later overpeinst een opvolger van Jan Koopmans als dominee in de Noorderkerk, namelijk ds. Johan Visser, dezelfde vraag als die Freek de Jonge stelde, namelijk wat maakt een mens tot een echte held. “Hij stelt dat er tenminste vijf lessen te leren zijn uit het leven van deze oorlogsheld. Namelijk 1: zorg voor diepe wortels in je overtuiging en je niet laat leiden door de waan van de dag, en 2: Weet wat er speelt, heb brede contacten en blijf op de hoogte van ontwikkelingen om je heen, en 3: Leef voor meer dan alleen overleven, maar houd scherp de ontwikkelingen om je heen in het oog, en 4: Vlucht niet weg, ook niet van het lijden. Denk aan mensen als Etty Hillesum die ervoor koos om met haar joodse volksgenoten naar de kampen te gaan, of Dietrich Bonhoeffer die in 1939 uit Amerika terugkeerde naar Duitsland om zich met zijn volk te verzetten tegen het Nazi–bewind, en tenslotte 5: doe wat je kunt op de plek waar je bent. Heldendom heeft minder te maken met superhelden of grote daden, maar meer met volharding en moed om te kiezen voor wat waar, goed en rechtvaardig is. De tijd van nu lijkt meer dan we willen op de tijd van toen. En daarom herdenken we Jan Koopmans om van hem te leren hoe we hebben te staan in het leven van hier en nu”, schrijft Den Besten.

Bron: https://sliedrecht24.nl/herdenking-oorlogsheld-en-ntohulling-monument-jan-koopmans/

De onthulling is openbaar en staat gepland om 19.00 uur op het plantsoen aan de Stationsweg in Sliedrecht.(naast de Grote Kerk, waar ook het bevrijdingsmonument staat).

Niels den Hertog, prof. in Apeldoorn, zal een korte lezing houden over Jan Koopmans, op wie hij gepromoveerd is. Ook de burgemeester Jan de Vries, voert kort het woord.