Freek de Jonge maant u: Wees niet bang (Trouw 18 december)
In de laatste weken van het jaar is er veel onzekerheid over omikron en de volgende fase van de pandemie. Trouw vroeg cabaretier Freek de Jonge om bemoedigende woorden.
Vrede op aarde.
John Lennon en Yoko Ono waren de laatsten die dat utopische idee durfden aan te kaarten. Geloofden er nog in, meenden dat het een simpele keuze was.
De laatste tijd wordt mij regelmatig gevraagd of ik geloof. “Natuurlijk”, zeg ik dan.
Ieder mens gelooft, in de juistheid van zijn keuzes.
Zo gelooft de een dat hij beter geheel verzorgd is als zijn vliegtuig op Corfu in plaats van Kreta landt en de ander in de gok dat zijn vlucht in Corfu zal eindigen en niet op de bodem van de Middellandse Zee.
Ik geloof in rationalisme.
Helemaal zeker ben je nooit.
Dat kan ook niet. Je kunt íets pas zeker weten als je álles zeker weet en dat weet ik niet.
Niemand trouwens.
Al denken sommige mensen van wel. Maar dat is het probleem bij denken: dat absolute.
In een documentaire kregen we een getraumatiseerde autist te zien die zichzelf met een scheermesje verminkte. Toen hem dat in de inrichting waar hij was opgenomen werd verboden, zei hij tegen zijn therapeute: “Als ik mezelf niet meer mag snijden is een ander de baas over mijn lichaam”.
Zijn geestelijke vrijheid ging boven eigen lichamelijk welbevinden. Pijnlijke keuze. Je hebt zelfs mensen die hun persoonlijke vrijheid boven de volksgezondheid verkiezen.
Het is warm aan het strand. Het kind slentert verveeld achter de ouders langs het terras van de ijssalon. In de verte drijft een uit koers geraakte rubberboot vol zwaaiende ouders en kinderen.
“Ik heb vandaag nog geen ijsje gehad”, zegt het kind bijna verongelijkt. De ouders dwalen niet ten hele en nemen, nadat vader zijn horloge heeft geraadpleegd, plaats op het terras. “We hebben nog een kwartier.”
“Dat gaat lukken”, zegt de ober die de kaart aanreikt. Het kind zegt: “Ik wil zelf kiezen!”
Dat mag.
Het kind krijgt de kaart. Vader weet het al: dame blanche! Moeder moet aan de lijn denken en neemt een kopje thee. Exotisch fruit.
Het aanbod op de kaart is verwarrend lekker. Het smeltwater staat het kind aan de lippen. Het lijkt wel of de overdaad de begeerte betoverd heeft. Het begint voor de vierde keer de kaart van boven tot onder door te nemen. Kan niet kiezen. Vader kijkt op zijn horloge. Het kind blijft tenslotte hangen tussen de sorbetten Nova Zembla en Spitsbergen. De ouders worden ongeduldig. Het kind moet kiezen. Nu!
“Anders doe ik het voor je!”
Dan verschijnt de ober met zijn notitieblokje en pen. Het kind kiest niet, maar hakt een knoop door: “Sorbet Nova Zembla!” De ober noteert: een thee bosvruchten, exotisch fruit is op, een dame blanche en een sorbet Nova Zembla. Als de ober op een drafje de zaak inloopt, wordt hij sierlijk ontweken door zijn collega die een ultieme sorbet op het aangrenzende tafeltje zet: “Voilà, onze topper de Spitsbergen!”
Het kind valt van zijn geloof in de weet dat het zich vergist heeft. In de verte zinkt de rubberboot.
Vrede op aarde.
In het paradijs hoefde je niet te kiezen. De
keuzedruk die wij permanent ervaren is de hel.
Blijf geloven.
Wees niet bang
je mag opnieuw beginnen
vastberaden doelgericht
of aarzelend op de tast
Houd je aan regels
volg je eigen zinnen
laat die hand maar los
of pak er juist een vast
Wees niet bang
voor al te grote dromen
Ga als je het zeker weet
en als je aarzelt wacht
Hoe ijdel zijn de dingen
die je je hebt voorgenomen
het mooiste overkomt je
het minste is bedacht
Wees niet bang
voor wat ze van je vinden
Wat weet je van een ander
als je jezelf niet kent
Verlies je oorsprong niet
door je te snel te binden
Het leven lijkt afwisselend
maar zelfs de liefde went
Wees niet bang
je bent een van de velen
en tegelijk is er maar een als jij
Dat betekent dat je
vaak zult moeten delen
en soms zal moeten zeggen
laat me vrij
