Bram

Vandaag is het twintig jaar geleden dat Bram in Italië overleed. Bram Vermeulen, met wie ik ruim elf jaar het cabaretduo Neerlands Hoop in Bange Dagen heb gevormd.
Zijn dood overviel me. We waren er nog niet uit samen. Bram had voldoende succes in Vlaanderen en ik stond aan het begin van de Vergrijzing een tv-serie voor VPRO-televisie.
Vaak, als de dood onverwacht komt, is er het zelfverwijt over het achterstallig onderhoud. Je rakelt op wat je geleerd hebt van de overledene, wat je hem verwijt en realiseert je dat je samen iets gehad hebt waarin je bent blijven steken. Wat heb je samen beleefd en geleerd?
Bram was toen ik hem ontmoette een topvolleyballer. Zijn gymnastiekleraar Cees van Zweeden was de man die mede de Nevobo (Nederlandse volleybalbond) heeft opgericht, in het verzet gezeten heeft en niet onverdienstelijk piano speelde. Hij zag in Bram het talent en bracht hem als trainer van HML/CLVde liefde voor het spel bij.
Brams tweede trainer/coach Hidde van der Ploeg werkte met statistieken (data zeggen we tegenwoordig). Als Bram na een overwinning euforisch vaststelde dat hij goed gespeeld had, bracht Hidde dat droogjes terug tot een paar koele cijfers: set-up gemiddelde 85%, smash 62%, spelverdeling 78%, verdediging 81%. Bram was teleurgesteld over die getallen maar ook geprikkeld en probeerde de stap te verwezenlijken die van een tevreden amateur een zelfkritische professional maakte.
Bram koos voor het cabaret in 1968 toen hij 22 was. Hij heeft het regime van Arie Selinger niet meer als actief volleyballer meegemaakt. Voor Selinger telde alleen de winst en ieder excuus werd afgedaan als gebrek aan toewijding. Selinger voerde zijn team in 1992 naar de zilveren medaille in Barcelona.
Om goud te winnen was een Joop Albeda nodig die de drie doctrines, liefde voor het spel, de kracht van de statistische analyse en de absolute wil om te winnen, samenbracht.
Deze analyse heb ik mede door Bram kunnen maken. Daar ben ik hem dankbaar voor.
Er is zonder meer een goede volleybalcoach aan Bram verloren gegaan, maar in de kleinkunst heeft hij met zijn onvoorwaardelijke ambitie zichtbare en hoorbare sporen nagelaten.
Het beste wat Bram mij als raad heeft meegegeven in het begin van Neerlands Hoop was:
Je kunt niet je hele leven de underdog spelen!

luistertip
Spotify CD Niemand ontspringt de dans
Track 8: Vier sterfgevallen (najaar 2004)